Đặc trưng về thành phần, hương vị và sự tương đồng giữa ẩm thực Việt Nam và Nhật Bản.

Người viết Bùi Thị Thanh Lam, Trịnh Phương Thảo

Điểm lấy tư liệu
Kicchou：Hải Phòng, Ngô Quyền, Đằng Giang, 105 Văn Cao(https://maps.app.goo.gl/raNougMSmnjuSfkL7)
Hikari Vinhomes Imperia：Hồng Bàng, Hải Phòng, Việt(https://maps.app.goo.gl/G8HSxdDfiyUjXUCC8)
123 Dzô：Shiraume, 1-9-6 Mito, Ibaraki, Nhật Bản(https://maps.app.goo.gl/sGffCSLWP2V6Smfu9)
Aobaba： Minamimachi, Mito, Ibaraki, Nhật Bản(https://maps.app.goo.gl/jgA9jDCxiTJyJf9T7)

Ngày lấy tư liệu
23/08/2024, 29/08/2024.

Ⅰ.Nguyên liệu

●Đặc điểm nguyên liệu:

Việt Nam: Sử dụng các đặc sản địa phương; hải sản, thịt, và gia cầm thường được sử dụng tươi sống, thể hiện trong các món ăn như phở, bún, và các món gỏi. Nguyên liệu chủ yếu là gạo, từ đó chế biến thành nhiều món ăn như cơm trắng, bún, phở. Ẩm thực Việt Nam thường sử dụng nhiều loại nguyên liệu khác nhau trong một món ăn, tạo ra sự đa dạng về hương vị.

Nhật Bản:Nguyên liệu ở Nhật Bản thường được chọn lựa theo mùa, với sự chú trọng đến tính tươi sống, như cá tươi, rau củ theo mùa. Gạo là nguyên liệu chính trong bữa ăn Nhật, đặc biệt là gạo sushi (shari) được chế biến kỹ lưỡng. Hải sản như cá hồi, cá ngừ, và tôm rất phổ biến và được sử dụng trong nhiều món ăn, đặc biệt là sushi và sashimi. Các nguyên liệu thường được chế biến đơn giản để giữ nguyên hương vị tự nhiên, như nướng, hấp, hoặc ăn sống.

==＞　Ẩm thực Việt Nam và Nhật Bản đều có những đặc điểm riêng biệt trong việc lựa chọn nguyên liệu, từ những loại thực phẩm quen thuộc đến những thành phần mang tính đặc trưng cho từng quốc gia.

●Khám phá đặc trưng ẩm thực tại các nhà hàng:

1.123dzo

Các nguyên liệu đặc trưng: Phở, bún, bánh tráng, rau mùi, dừa, bánh mì
(Một số nguyên liệu như rau mùi, một món ăn không quen thuộc với người Nhật, được phục vụ riêng biệt.)

Các món ăn: Phở bò, phở gà, bún chả, bún đậu, nem tươi, bánh xèo,...

==＞　123 Dzô nổi bật với việc sử dụng những nguyên liệu đặc trưng của Việt Nam như phở, bún, bánh tráng, và rau mùi. Phở bò và bún chả là những món ăn phổ biến, được phục vụ kèm với rau thơm và nước chấm riêng biệt. Món ăn như nem tươi và bánh xèo cũng được chế biến từ các nguyên liệu Việt truyền thống như bánh tráng và bột gạo.

2.Aobaba

Các nguyên liệu đặc trưng: Phở, bún, bánh tráng, rau mùi, dừa, ếch, tôm
(Nhà hàng đặc biệt quan tâm đến trải nghiệm ẩm thực của khách hàng, thể hiện qua việc mỗi món ăn đều được phục vụ kèm một đĩa nước chấm riêng, pha chế tỉ mỉ từ những nguyên liệu tươi ngon.)

Các món ăn: Phở bò tái, phở gà, bún chả, bột chiên, gỏi cuốn, bơ lắc, kem bơ,...

Gia vị (tất cả đều nhập khẩu từ Việt Nam): Nước mắm, tương ớt, muối tiêu chanh, sốt miso ngọt.

==＞　Aobaba tiếp tục tái hiện hương vị đặc trưng Việt Nam thông qua các món ăn phổ biến như phở và bún, nhưng còn sáng tạo thêm với nguyên liệu như ếch, tôm, và bơ. Nhà hàng này đặc biệt chú trọng đến việc sử dụng các loại gia vị và nguyên liệu tươi ngon, nhiều trong số đó được nhập khẩu trực tiếp từ Việt Nam để bảo đảm hương vị truyền thống.

3.Kicchou

Các nguyên liệu đặc trưng : Hoàn toàn được nhập từ Nhật Bản. Ví dụ: Cá ( Cá ngừ, cá hồi, cá thu, cá trích), tôm, mực, bạch tuộc, sò, ốc, gạo Nhật, đậu nành, củ cải trắng, cà rốt, đậu Hà Lan, nấm, rong biển, hành lá, tảo biển, trứng, mì, bột chiên giòn.

Các món ăn: Sushi, sashimi, tempura, cơm, onigiri, tofu, miso, shoyu (nước tương), canh miso, trứng cuộn, trứng tráng, mì udon, mì ramen, mì soba,...

==＞　Kicchou là nhà hàng thể hiện được hoàn toàn sự tinh tế trong ẩm thực Nhật Bản, với nguồn nguyên liệu hoàn toàn nhập khẩu từ Nhật. Cá hồi, cá ngừ, và các loại hải sản khác như mực và bạch tuộc là những nguyên liệu chủ đạo trong các món sushi và sashimi. Ngoài ra, gạo Nhật chất lượng cao, đậu nành và các loại rau củ như rong biển và củ cải trắng cũng góp phần làm nên sự đa dạng trong các món ăn.

4.Hikari

Các nguyên liệu đặc trưng : Nguyên liệu đa số nhập ở Hokkaido. Ví dụ: Cá hồi, uni (nhím biển), cá trích, mực ống, cá ngừ, tôm, cua, bạch tuộc, nấm, cà tím, bí ngô.
Các món ăn: Sushi, sashimi, tempura, cà ri, salad, cháo,...

==＞　Hikari mang đến một trải nghiệm ẩm thực Nhật Bản đích thực với các loại hải sản nhập khẩu từ Hokkaido, nổi bật với sushi và sashimi cá hồi, cá trích, và mực ống. Nhà hàng này còn sử dụng rau củ tươi theo mùa để chế biến các món tempura phong phú, từ tôm đến rau củ.

Ⅱ.Hương vị

Gia vị là linh hồn của món ăn, sự kết hợp hài hòa giữa các loại gia vị đã tạo nên hương vị đặc trưng cho ẩm thực Việt – Nhật.

1.123 Dzô và Aobaba

- Để giữ trọn vẹn hương vị đặc trưng của Việt Nam, nhà hàng không điều chỉnh gia vị theo khẩu vị người Nhật.
- Thực đơn được kết hợp tinh tế từ các loại gia vị thơm ngon từ ba miền Bắc, Trung, Nam.
- Hành phi thơm lừng, cùng với hương thơm đặc trưng của hoa hồi, quế và gừng tạo nên một bản giao hưởng hương vị khó quên.
- Để đáp ứng nhu cầu của thực khách Nhật, những nguyên liệu có thể gây ra khác biệt về khẩu vị như mắm tôm, rau thơm và ớt tươi sẽ được phục vụ riêng hoặc điều chỉnh lượng theo yêu cầu.
- Mắm tôm là một loại gia vị lên men được làm từ tôm muối và được người Việt ưa chuộng, tuy nhiên nhiều người Nhật Bản không quen ăn nên nhiều người không thích.
- Hành tây nướng, bát giác, quế và gừng được sử dụng để làm gia vị và hương liệu.
- Người Nhật chấp nhận món ăn đó ngay cả khi không có sự điều chỉnh gia vị đặc biệt. Độ cay vừa phải của món ăn có thể được điều chỉnh theo khẩu vị của khách hàng bằng cách thêm ớt tươi hoặc nước sốt ớt.

2.Kicchou sushi và Hikari

- Với mong muốn rằng khách hàng cảm nhận được trọn vẹn hương vị đặc trưng của Nhật Bản, chủ nhà hàng luôn đảm bảo sử dụng hoàn toàn là các gia vị của Nhật, an toàn về nguồn gốc xuất xứ. Toàn bộ sản phẩm đều được nhập khẩu, tuyển chọn tốt nhất, chuẩn vị nhất.
+ Nước tương (Shoyu) với vị mặn umami đóng vai trò quan trọng trong ẩm thực Nhật, tạo nên hương vị đậm đà, cân bằng giữa các thành phần khác, đồng thời mang lại màu sắc bắt mắt cho món ăn.
+ Gừng hồng (gari) có vị cay nhẹ và chua ngọt, không chỉ giúp khử mùi tanh của hải sản mà còn làm sạch vị giác, giúp thực khách cảm nhận trọn vẹn hương vị tinh tế của sushi và sashimi.
+ Wasabi, với vị cay nồng đặc trưng, không chỉ làm dậy lên cảm giác thú vị trên vị giác mà còn mang lại tính kháng khuẩn tự nhiên, bảo vệ sức khỏe người dùng.
+ Mirin, một loại rượu gạo ngọt, được sử dụng để giảm vị tanh của hải sản, đồng thời tăng độ bóng cho món ăn, giúp làm nổi bật hương vị tự nhiên của các nguyên liệu tươi sống. Hỗn hợp gia vị đa dạng như Shichimi, gồm các thành phần như ớt, tiêu, mè và vỏ cam quýt, tạo nên hương vị cay nồng, thơm lừng, đáp ứng sở thích của những thực khách ưa thích món ăn đậm vị.
- Tất cả các gia vị được sử dụng tại [Kicchou] không chỉ giúp cân bằng hương vị và kích thích vị giác, mà còn có công dụng bảo quản thực phẩm an toàn nhờ đặc tính kháng khuẩn tự nhiên. Nhà hàng luôn linh hoạt điều chỉnh gia vị để phù hợp với khẩu vị và nhu cầu khác nhau của thực khách, đảm bảo trải nghiệm ẩm thực Nhật Bản hoàn hảo và tinh tế.
- Ngoài ra, để đáp ứng nhu cầu, sự khác biệt về khẩu vị thì nhà hàng luôn sẵn sàng điều chỉnh gia vị phù hợp với từng đối tượng

Ⅲ. Tổng kết

IV.Kết luận

Nguyên liệu và gia vị trong các nhà hàng đều được nhập khẩu hoặc mua từ nguồn địa phương, đảm bảo không có bất kỳ sự thay thế nào, giữ nguyên sự chuẩn xác và đặc trưng của ẩm thực hai quốc gia. Các nhà hàng luôn có phương pháp bảo quản cẩn thận để duy trì độ tươi ngon của nguyên liệu, đồng thời hạn chế lãng phí thực phẩm. Theo thông tin từ nhà hàng Kicchou, tất cả nguyên liệu đều được sử dụng hoặc chế biến trong ngày để giữ trọn vẹn hương vị nguyên bản.

Dù là các nhà hàng Việt Nam tại Nhật Bản hay nhà hàng Nhật Bản tại Việt Nam, cả hai nền ẩm thực đều tôn trọng và giữ gìn hương vị tự nhiên của nguyên liệu. Sự kết hợp hoàn hảo giữa nguyên liệu và gia vị, dù là cá tươi hay tô phở thơm lừng, luôn là điểm nhấn trong từng món ăn.

Sự điều chỉnh gia vị và nguyên liệu giữa hai nền ẩm thực không chỉ nhằm đáp ứng khẩu vị thực khách mà còn phản ánh sự khác biệt văn hóa ẩm thực độc đáo của mỗi quốc gia. Trong khi người Nhật chuộng hương vị thanh nhẹ, tinh tế và thường không thích các loại rau thơm mạnh như ngò rí, người Việt lại yêu thích sự đậm đà, đặc biệt là sự hòa quyện của mặn, cay, chua trong các món ăn. Do đó, sự hiện diện và số lượng gia vị, topping cũng được điều chỉnh để phù hợp với thị hiếu khách hàng ở từng quốc gia.

Ẩm thực Việt Nam phong phú với sự đa dạng của nguyên liệu và gia vị, tạo nên những món ăn hấp dẫn như phở, bún, gỏi, mang lại cảm giác gần gũi, ấm áp. Ngược lại, ẩm thực Nhật Bản thể hiện sự tinh tế qua cách giữ nguyên hương vị tự nhiên của nguyên liệu, tiêu biểu là sushi và sashimi. Phong cách chế biến này không chỉ tôn vinh nguyên liệu mà còn thể hiện triết lý "umami" – hương vị ngọt nhẹ tự nhiên đặc trưng, giúp cân bằng hoàn hảo bữa ăn.

Sự khác biệt này không chỉ phản ánh lối sống mà còn làm nổi bật triết lý ẩm thực riêng của mỗi quốc gia. Nếu ẩm thực Việt Nam mang lại sự ấm cúng, quen thuộc của những bữa ăn gia đình, thì ẩm thực Nhật Bản lại tạo nên một trải nghiệm thanh lịch, nhẹ nhàng và tinh tế.

Đánh giá cá nhân thông qua thu nhập tư liệu

Sinh viên Trường Đại học Hải Phòng:

Thông qua chương trình nghiên cứu, chúng tôi đã có cái nhìn toàn diện, ấn tượng hơn về sự kết hợp văn hóa ẩm thực giữa Việt Nam và Nhật Bản, đặc biệt là về vấn đề nguyên liệu, hương vị. Cả hai quốc gia đều rất chú trọng đến nguyên liệu tươi ngon và chất lượng, điều này thể hiện qua việc sử dụng rau củ, hải sản và gia vị tự nhiên. Sự giao thoa giữa các nền văn hóa ẩm thực không chỉ làm phong phú thêm trải nghiệm ẩm thực mà còn thúc đẩy sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau giữa các dân tộc. Từ những bát phở đậm đà hương vị đến những miếng sushi tinh tế, mỗi món ăn đều mang trong mình câu chuyện văn hóa và bản sắc độc đáo của đất nước mình.

Một lần nữa chúng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất tới những nhân viên và chủ nhà hàng Kicchou sushi, Aobaba, 123 Dzô, Hikari đã hợp tác trong nghiên cứu này.